Στύλοι Ολυμπίου Διός

Ο ναός βρίσκεται νοτιοανατολικά της Ακρόπολης και περίπου 700 μέτρα από το κέντρο της Αθήνας. Τα θεμέλια του πρώτου ναού στο χώρο, είχε κτίσει ο τύραννος των Αθηνών Πεισίστρατος το 515 π.Χ. αλλά οι εργασίες σταμάτησαν όταν ο γιος του Πεισιστράτου, Ιππίας εξοστρακίστηκε το 510 π.Χ.
Κατά τη διάρκεια της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, ο ναός παρέμεινε ημιτελής, προφανώς επειδή οι Έλληνες της κλασσικής περιόδου θεωρούσαν ύβρη να κατασκευάζουν κτίρια τέτοιου μεγέθους. Στο έργο του Πολιτική ο Αριστοτέλης χρησιμοποιεί το ναό σαν ένα παράδειγμα για το πως τα τυραννικά καθεστώτα αναγκάζουν τον πληθυσμό να ασχολείται με τεράστια έργα, μην αφήνοντας τους χρόνο, ενέργεια και τρόπους αντίδρασης.
Η αποπεράτωση του ναού έγινε τον 3ο αιώνα π.Χ. κατά τη διάρκεια της Μακεδονικής κυριαρχίας στην Ελλάδα υπό την αιγίδα του Ελληνιστικού βασιλιά Αντιόχου του Δ' Επιφανή, που προσέλαβε το Ρωμαίο αρχιτέκτονα Κοσσούτιο να σχεδιάσει τον μεγαλύτερο ναό στον γνωστό τότε κόσμο. Όταν ο Αντίοχος πέθανε το 164 π.Χ. η κατασκευή του ναού σταμάτησε ξανά.
Το 86 π.Χ. όταν οι Ελληνικές πόλεις εισήλθαν κάτω από Ρωμαϊκή κυριαρχία, ο στρατηγός Κορνήλιος Σύλλας πήρε 2 κολώνες από τον μισοτελειωμένο ναό στη Ρώμη για να διακοσμήσει το ναό του Δία στο λόφο του Καπιτωλίου. Οι κολόνες αυτές επηρέασαν την διάδοση και άνθιση του κορινθιακού ρυθμού στην Ρώμη.
Το 2ο αιώνα π.Χ. ο ναός ολοκληρώθηκε το 129 μ.Χ. (ή το 131 μ.Χ. κατά άλλους) τελικά από τον αυτοκράτορα Αδριανό που ήταν ένας μεγάλος θαυμαστής του ελληνικού πολιτισμού.
Ο ναός κατασκευάστηκε από Πεντελικό μάρμαρο και είχε 96 μέτρα μήκος στις άκρες του και 40 μέτρα στην ανατολική και δυτική πρόσοψη. Είχε 104 κολώνες Κορινθιακού ρυθμού, η κάθε μία 17 μέτρα ύψος, 2.6 μέτρα διάμετρο και βάρος 364 τόνους περίπου. 48 κολόνες στεκόταν σε τριπλή σειρά κάτω από τα αετώματα και 56 σε διπλή σειρά στα άκρα. Μόνο 15 από τις αρχικές κολόνες του ναού παραμένουν όρθιες σήμερα. Ένας θυελλώδης άνεμος έριξε μια κολόνα το 1852, η οποία βρίσκεται στο ίδιο ακριβώς σημείο.
Ο Αδριανός αφιέρωσε το ναό στον Δία. Ανέγειρε επίσης ένα τεράστιο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία στο σηκό του ναού. Τ' αετώματα κοσμούνταν από πολλά αγάλματα, αλλά και σ' ολόκληρο το ναό υπήρχαν αγάλματα και προτομές φημισμένων ανδρών. Οι Αθηναίοι, για να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους στον Αδριανό, του έκτισαν άγαλμα πίσω απ' το ναό. Δυστυχώς κανένα από τα γλυπτά που κοσμούσαν το ναό, δεν έχει διασωθεί. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς καταστράφηκε ο ναός αλλά εικάζεται ότι όπως και άλλα μεγάλα κτίρια στην Αθήνα καταστράφηκε μάλλον από κάποιο σεισμό κατά τη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων και τα ερείπια του χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή άλλων κτιρίων.
[Επεξεργασία]Η ανασκαφή
Ο ναός ανασκάφηκε το 1889-1896 από τον Φράνσις Πένροουζ (Francis Penrose) της Βρεταννικής Αρχαιολογικής Σχολής της Αθήνας, το 1922 από το Γερμανό αρχαιολόγο Γκαμπριέλ Βέλτερ (Gabriel Welter) και από το 1960 από Έλληνες αρχαιολόγους με επικεφαλής τον Ιωάννη Τραυλό. (από Βικιπέδια)
Σκαναρισμένη αναλογική φωτογραφία