ΑΦΕΝΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΣ-ΓΙΟΥΧΤΑΣ-ΑΡΧΑΝΕΣ

Αφέντης Χριστός

Η εκκλησία του Αφέντη Χριστού βρίσκεται στη δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Γιούχτα, με καταπληκτική θέα σε ολόκληρη την πρώην επαρχία Τεμένους.

Ο Αφέντης Χριστός είναι ναός τετράκλιτος (μοναδικός στην Ελλάδα) καμαροσκεπής. Στην είσοδο είναι χαραγμένη στην πέτρα η χρονολογία αποπεράτωσης του: 1443, 10 χρόνια πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Τα τέσσερα κλίτη του είναι αφιερωμένα στην Αγία Ζώνη, τη Μεταμόρφωση, τους Αγίους Αποστόλους και τους Αγίους Αναργύρους. Το εσωτερικό της εκκλησίας δεν έχει τοιχογραφίες, μόνον φορητές εικόνες. Στον εξωτερικό χώρο υπάρχει ένας τεράστιος ξύλινος σταυρός που φωταγωγείται τις μέρες του πανηγυριού (6 Αυγούστου) και μια δεξαμενή βρόχινου νερού (σαρνίτσα), που σύμφωνα με την παράδοση έσκαψαν με τα νύχια τους οι δομινικανές καλόγριες που ζούσαν εκεί την εποχή της Ενετοκρατίας.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Αφέντης Χριστός χτίστηκε από έναν ναυτικό, ο οποίος ναυάγησε στο Κρητικό πέλαγος και, βλέποντας από τη θάλασσα την κορυφή του Γιούχτα, έκανε τάμα πως, αν σωνόταν, θα έφτιαχνε εκεί εκκλησία στο Χριστό. Σώθηκε, πήρε εργάτες κι άρχισαν το χτίσιμο. Στις εργασίες συμμετείχε και ο ίδιος, αλλά εκεί που προσπαθούσε να βάλει μια μεγάλη πέτρα στη δυτική πλευρά της εκκλησίας, γλίστρησε κι έπεσε στον γκρεμό. Οι εργάτες τον νόμισαν νεκρό, γι' αυτό όταν τον είδαν να ανεβαίνει μετά από λίγο με την πέτρα στα χέρια, τον πήραν για φάντασμα. Απ' ό,τι φαίνεται, ο ναυτικός είχε... θεϊκή εύνοια. Πέφτοντας είπε «Σώσε με Χριστέ μου και θα σου χτίσω τέσσερα ιερά» και σώθηκε για δεύτερη φορά. Γι’ αυτό ο Αφέντης Χριστός είναι τετράκλιτος.

Κάθε χρόνο, στις 6 Αυγούστου, εκατοντάδες επισκέπτες συγκεντρώνονται στην εκκλησία για να γιορτάσουν την Εορτή της Μεταμορφώσεως.