Ελληνική Λέσχη Φωτογραφίας

Philippe Halsman

Γεννήθηκε στη Ρήγα της Λετονίας το 1906. Σε ηλικία 13 ετών έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τη φωτογραφία, ανακαλύπτοντας μια παλιά φωτογραφική μηχανή του πατέρα του. Ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, μετά από μια σύντομη επίσκεψή του στο Παρίσι, μαγεμένος από τη γεμάτη ενέργεια και πλούσια σε καλλιτεχνικές ζυμώσεις γαλλική πρωτεύουσα αποφασίζει να μετακομίσει εκεί, από όπου και αρχίζει η καριέρα του. Το 1934 ανοίγει ένα φωτογραφικό στούντιο για πορτραίτα στο Montparnasse, όπου φωτογραφίζει πολλούς καλλιτέχνες και συγγραφείς της παρισινής σκηνής, μεταξύ των οποίων τον Andre Gide, τον Marc Chagall και τον Andre Malaux. Το 1936 επινοεί και κατασκευάζει μια ιδιαίτερη, διοπτική, reflex φωτογραφική μηχανή, που του επιτρέπει να δημιουργεί εντυπωσιακά πορτραίτα. Το 1937 παντρεύεται τη βοηθό του και πολύ καλή φωτογράφο Yvonne Mosor, με την οποία απέκτησαν δύο κόρες.

Το Παρίσι του προσφέρει την ευκαιρία να ζήσει την καλλιτεχνική πραγματικότητα εκείνης της εποχής και έχοντας περιέργεια για κάθε τι, ο Halsman κατορθώνει να συλλάβει τις νέες τάσεις και να τις οικειοποιηθεί. Από τον σουρεαλισμό αποκτά την ανάγκη να εκπλήσσει σε κάθε νέα εικόνα, τη σημασία του να υπερβαίνει τα προσχήματα, να δοκιμάζει την αναζήτηση στις πτυχές ενός προσώπου, στο μυστικό ενός χαρακτήρα.

Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής στη Γαλλία, φεύγει με την οικογένεια του για τη Νέα Υόρκη, χάρη στη μεσολάβηση του Albert Einstein, με τον οποίο διατηρούσε τα προηγούμενα χρόνια μια φιλική αλληλογραφία. Στη Νέα Υόρκη, μετά από μια πρώτη περίοδο αβεβαιότητας, η καριέρα του θα γνωρίσει μια εκθαμβωτική και συνεχή επιτυχία και την καθιέρωση του δικού του στυλ. Τα πορτραίτα του εμφανίζονται σε 101 εξώφυλλα του περιοδικού Life, ένα ρεκόρ που δεν κατάφερε να καταρρίψει κανένας άλλος φωτογράφος. Πολλές σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής και του θεάματος εμπιστεύονται όλα αυτά τα χρόνια τον φακό του. Ανάμεσα σε αυτές και ο Dali, με τον οποίο διατηρεί μια βαθιά φιλία που θα διαρκέσει πολλά χρόνια.

Το 1945 εκλέγεται πρώτος πρόεδρος του American Society of Magazine Photographers (ASMP), όπου μάχεται για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων για τον ίδιο αλλά και για τους συναδέλφους του. Το 1948 αποκτά την αμερικάνικη υπηκοότητα, ενώ το 1958 επιλέχθηκε ως ένας από τους δέκα καλύτερους φωτογράφους του κόσμου σε στατιστική έρευνα που διενέργησε το popular photography και 4 χρόνια αργότερα μπήκε σ'ενα γκρουπ elite φωτογράφων (Irving Penn, Richard Avedon, Alfred Eisenstaedt).

Ο Halsman ξέρει πώς να εξαλείψει την αμηχανία μπροστά στο φακό χρησιμοποιώντας την άριστη ικανότητά του για επικοινωνία, την βαθιά αίσθηση του χιούμορ και μια εκλεπτυσμένη ψυχολογική ευαισθησία. Με αυτά τα εργαλεία επιτυγχάνει όλα αυτά που θέλει από τα πρόσωπα που έχει μπροστά του. Αρκετά πρωτότυπη και διάσημη δουλειά του ήταν το "jump book" στις αρχές του '50. Εκεί, "επέβαλε" στους φωτογραφιζόμενους να πηδούν στον αέρα και με μοναδική ευκολία, παρόλο που ήταν διάσημοι, όλοι συμφωνούσαν με τις ιδέες του. Μετά από λίγο διάστημα η "ιπτάμενη" τάση του αυτή έγινε ευρέως γνωστή ως jumpology. Ήταν μελετητής της ανθρώπινης φόρμας του προσώπου. Πίστευε, πως πρέπει να προβοκάρεις το υποκείμενο, να το ωθείς να βγάλει τον αθέατο, υποσυνείδητο εαυτό του.

Με το νου του Dali να βασανίζεται από τις εκρήξεις των ατομικών βομβών και την προσοχή του στραμμένη στη μελέτη της ατομικής ενέργειας, από κοινού Dali - Halsman αποφάσισαν να κάνουν ένα ενδιαφέρον σουρεαλιστικό εγχείρημα, μια φωτογραφία βασισμένη στον πίνακα LEDA ATOMICA (που "διασκευάζει" τον Ελληνικό μύθο τής Λήδας και του Δία), που να παρουσιάζει τον Dali να ζωγραφίζει καθώς ίπταται μαζί με 3 γάτες, 1 καρέκλα και νερό. Χρειάστηκαν περίπου 26 λήψεις, 4 βοηθοί, η κα Halsman, 3 γάτες και αρκετές ώρες στο στούντιο. Η επιμονή αυτή τους δικαίωσε και το αποτέλεσμα ήταν αριστοτεχνικό.

Είχαν δημιουργήσει μια διαχρονικά σουρεαλιστική φωτογραφία με τ'όνομα Dali's Atomicus. Πέρα από τις διάφορες συνεργασίες που είχαν για αφίσες εκθέσεων, περιοδικά, η πιο ολοκληρωμένη ήταν η δημιουργία μιας σειράς φωτογραφιών που εκδόθηκαν ως λεύκωμα, με θέμα το πιο χαρακτηριστικό εξωτερικό χάρισμα του Νταλί το μουστάκι του (Dali's mustache).

Αξιοσημείωτη φωτογραφική συνεργασία είχε και με τον ποιητή, συγγραφέα και κινηματογραφιστή Jean Cocteau.

Το 1963 τιμάται με το new house citation από την πανεπιστημιακή σχολή δημοσιογραφίας των Συρακουσών, για την προσφορά του στη φωτοδημοσιογραφία και οργανώνεται η πρώτη από τις μεγάλες προσωπικές εκθέσεις του στην Smithsonian Photography Gallery της Washington D.C.

Από το 1971 μέχρι το 1976 δημιουργεί ένα σεμινάριο με τίτλο «Ψυχολογική τεχνική προσωπογραφίας» και το 1979, μετά από πρόσκληση του Cornel Capa -και με την βοήθειά του- δημιουργεί το International Center of Photography της Νέας Υόρκης, τη μεγαλύτερη ανθολογική έκθεση της εργασίας του. Δώδεκα χρόνια αργότερα (1975) βραβεύεται για τον αγώνα ζωής στην φωτογραφία με το American society of magazines photographers Award.