"Φωτογραφικό Ταξίδι"

Ελληνική Λέσχη Φωτογραφίας

Σύνθεση… Μικρή λέξη μεγάλη σημασία. Είναι ίσως η βασικότερη έννοια στην φωτογραφία τοπίου και συνάμα η πιο δύσκολη να εξηγηθεί. Δεν εξαρτάται από εξοπλισμό πέραν του πρώτου και βασικότερου που διαθέτει ο καθένας μας. Το μυαλό. Όταν σηκώνουμε την μηχανή για την φέρουμε στο μάτι μας δεν το κάνουμε για να βγάλουμε έτσι απλά μια φωτογραφία αλλά για να συνθέσουμε πρώτα, ακόμα και αν αυτό γίνεται υποσυνείδητα, το μυαλό δουλεύει και το μόνο που πραγματικά χρειάζεται είναι πώς να το εξασκήσουμε ώστε να δουλεύει εποικοδομητικά. Αν με ρωτήσετε ποια είναι τα μυστικά μιας καλής σύνθεσης δεν μπορώ να σας τα πω και όχι γιατί δεν θέλω αλλά γιατί δεν μπορώ να τα περιγράψω. Ο τρόπος που συνθέτει ο καθένας είναι ιδιαίτερος και μοναδικός. Άλλοι το κάνουν καλά άλλοι το κάνουν όχι τόσο καλά το σίγουρο όμως είναι ότι όλοι προσπαθούν. Στις καλές φωτογραφίες τοπίου δεν είναι η τεχνική αρτιότητα που τις κάνει να ξεχωρίζουν αλλά η καλή σύνθεσή τους. Τα μάτια μας και κατά συνέπεια το μυαλό μας πρώτα θα ικανοποιηθούν από μια φωτογραφία που είναι σωστά δομημένη και μετά θα κοιτάξουν για τεχνικές λεπτομέρειες. Αντίθετα με τους ζωγράφους που ξεκινούν από λευκό καμβά και αποφασίζουν οι ίδιοι τι θα εντάξουν στον πίνακά τους, οι φωτογράφοι καλούνται να βάλουν τάξη στο χάος και να αφαίρεσουν τα περιττά στοιχεία από το κάδρο τους κρατώντας μόνο αυτά που θα βοηθήσουν τον σκοπό τους. Πως γίνεται αυτό; Με μερικούς απλούς κανόνες που μας βοηθάνε να ξεκινήσουμε και όσο αποκτάμε εμπειρία όλο και περισσότερο θα τους ξεχνάμε ή θα τους «λυγίζουμε» η ακόμα και σπάμε αλλά η γνώση τους και εφαρμογή τους για το ξεκίνημα είναι απαραίτητη μιας και πρέπει να χαραχθούν καλά στο μυαλό μας ώστε αργότερα εκούσια ή ακούσια να τους διαχειριστούμε αναλόγως.

Αν και η παραπάνω εισαγωγή είναι για την σύνθεση θα πρέπει σε αυτό το σημείο να επισημάνω ότι η φωτογραφία τοπίου δεν ξεκινάει με την σύνθεση. Τουλάχιστον όχι με την σύνθεση όπως την εννοούμε με το να πάρουμε την φωτογραφική και να κοιτάξουμε μέσα από το σκόπευτρο. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε για να πετύχουμε μια καλή σύνθεση αλλά συνάμα και μια δικιά μας σύνθεση είναι να αδειάσουμε το μυαλό μας από άλλες συνθέσεις. Όλοι μας έχουμε βρεθεί σε μέρη που έχουμε δει σε φωτογραφίες άλλων φωτογράφων και θέλοντας και μη στο μυαλό μας υπάρχει ήδη μια σύνθεση. Το μυστικό είναι να αδειάσουμε το μυαλό μας από ότι έχουμε δει και να κοιτάξουμε το ίδιο τοπίο με τον δικό μας τρόπο. Υπάρχει παραπάνω από ένας τρόπος στο να συνθέσει κάποιος μια φωτογραφία και με την εμπειρία οι πολλαπλές συνθέσεις εμφανίζονται πιο εύκολα γι’ αυτό και προσωπικά το βλέπω σαν πρόκληση όταν πάω σε ένα μέρος το οποίο είναι φωτογραφικά κορεσμένο να προσπαθήσω να το αποδώσω με μια ματιά που θα κάνει την διαφορά. Υπάρχει μια λύση άμα δεν θέλουμε να πάμε προϊδεασμένοι σε ένα μέρος και αυτή είναι να μην κοιτάμε φωτογραφίες άλλων φωτογράφων αλλά δεν νομίζω ότι αυτό θα μας ωφελήσει και πολύ. Το πιο σωστό είναι να κοιτάμε άλλες φωτογραφίες αλλά να τις κοιτάμε πραγματικά. Να αξιολογούμε τι είναι αυτό που μας αρέσει τι είναι αυτό που δεν μας αρέσει και όταν έρθει η ώρα να βγάλουμε την δικιά μας να αξιοποιήσουμε τα θετικά στοιχεία της φωτογραφίας που έχουμε στο μυαλό μας προσπαθώντας να τα εντάξουμε σε μια σύνθεση δική μας. Ο μεγάλος Μάνος Χατζιδάκις κάποτε είχε πει «οι μετριότητες αντιγράφουν, οι ιδιοφυίες κλέβουν» και νομίζω είχε απόλυτο δίκιο.

Ο μοναδικός τρόπος για να αποδώσουμε ένα τοπίο μοναδικά είναι να το ‘περπατήσουμε’. Φωτογραφία τοπίου ως επί το πλείστον δεν είναι ‘σταματώ το αυτοκίνητο κατεβαίνω βγάζω μια φωτογραφία και συνεχίζω’. Έτσι μόνο αναμνηστικές φωτογραφίες βγαίνουν που απολαμβάνουν τον αποκλειστικό θαυμασμό των ατόμων του οικείου περιβάλλοντος του καθενός και αυτό μερικές φορές από ευγένεια και μόνο. Λέω επί το πλείστον γιατί μερικές φορές μεγαλειώδεις φωτογραφίες όντως παρουσιάζονται μπροστά μας μετά από μια στροφή του δρόμου. Σαν γενικό κανόνα να θυμάστε ότι σε ένα καινούργιο μέρος η πρώτη ματιά σας είναι πάντα λάθος. Η δεύτερη λάθος και αυτή. Νομίζεται ότι με την τρίτη ματιά θα έχετε αποτελέσματα; Λάθος και η τρίτη ματιά. Από την πέμπτη και μετά κάτι γίνεται και αυτό όπως καταλαβαίνεται δεν γίνεται να επιτευχθεί αν κάποιος δεν αφιερώσει χρόνο στο να περπατήσει την σκηνή που του κίνησε το ενδιαφέρον, να την μάθει να την αφομοιώσει, να δοκιμάσει, να αξιολογήσει και όταν συγκεντρώσει όλα τα θετικά από την κάθε ματιά να αποφασίσει στην τελική σύνθεση και αποτέλεσμα.

Και επειδή αυτό το κεφάλαιο δεν θα μπορούσε να είναι ολοκληρωμένο χωρίς τους κανόνες της σύνθεσης ας τους αναφέρουμε και ας προσπαθήσουμε να τους εξηγήσουμε. Κανόνες οι οποίοι έχουν ως σκοπό να κάνουν το μάτι να αισθάνεται άνετα κοιτώντας μια φωτογραφία τοπίου και παράλληλα να προσδώσουν την αίσθηση του βάθους σε μία δισδιάστατη τέχνη.

1. Ο κανόνας των τρίτων.
Ίσως ο πιο γνωστός και πολύ χρησιμοποιημένος , ο κανόνας των τρίτων επιτάσσει το κάδρο μας να είναι χωρισμένο σε τρία ισόποσα μέρη οριζόντια αλλά και κάθετα. Ισχύει για οριζόντιες αλλά και κάθετες συνθέσεις. Το κυρίως θέμα της φωτογραφίας μας τοποθετείται στο ένα τρίτο πάνω ή κάτω του κάδρου μας ή στο ένα τρίτο αριστερά ή δεξιά του κάδρου μας.

2. Ο χρυσός κανόνας.
Ο χρυσός κανόνας λέει ότι το πιο σημαντικό μέρος της φωτογραφίας μας να τοποθετείτε κοντά στην κάτω δεξιά γωνία του κάδρου μας περίπου στο ένα τέταρτο του συνολικού ύψους της φωτογραφίας και περίπου ένα τέταρτο του συνολικού μήκους της φωτογραφίας προς τα αριστερά. Σε ένα καρτεσιανό σύστημα κλίμακας από ένα μέχρι 10 αν υποθέσουμε ότι το συνολικό κάδρο μας είναι το δεύτερο τεταρτημόριο τότε θα πρέπει να τοποθετήσουμε το κυρίως θέμα μας στην θέση (-2,2). Αυτός ο κανόνας έχει να κάνει με το πώς διαβάζει ο άνθρωπος που συνεπάγεται με το πώς διαβάζει ο άνθρωπος την φωτογραφία. Επειδή κάτω δεξιά είναι το τέλος της σελίδας και εκείνη είναι η περιοχή που θα επισείσει την προσοχή μας μιας και θα πρέπει να αποφασίσουμε αν θα γυρίσουμε σελίδα η όχι. Αντιλαμβάνεστε βέβαια ότι λαοί με διαφορετικό τρόπο ανάγνωσης όπως οι Γιαπωνέζοι αντιλαμβάνονται διαφορετικά και αυτόν τον κανόνα.

3. Γραμμές που καθοδηγούνε.
Άλλος ένα κλασσικός κανόνας είναι οι γραμμές οι οποίες «ταξιδεύουν» το μάτι από το προσκήνιο στο παρασκήνιο. Πιο διαδεδομένο παράδειγμα είναι ένας δρόμος ή γραμμές τρένου αλλά συχνά στην φωτογραφία τοπίου δεν είναι διαθέσιμα ή δεν θέλουμε να τα συμπεριλάβουμε τα δύο αυτά στοιχεία. Υπάρχουν όμως άλλα στοιχεία που μπορούν να αναλάβουν αυτόν τον ρόλο όπως για παράδειγμα ένα ποτάμι ή ρυάκι, μία συστάδα δέντρων και πολλά άλλα.

4. Προοπτική
Προοπτική είναι ίσως το πιο σημαντικό εργαλείο της σύνθεση. Ένα ποτάμι για παράδειγμα που ξεκινάει πλατύ και στο βάθος στενεύει είναι αποτέλεσμα της προοπτικής. Αυτό το στένεμα υποδηλώνει ότι το αντικείμενο σταδιακά απομακρύνεται από τον θεατή και είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος στο να προσδώσουμε βάθος στις φωτογραφίες μας. Δύο όμοια δέντρα το ένα στο προσκήνιο και το άλλο στο παρασκήνιο όπου το δεύτερο θα είναι σαφώς πιο μικρό από το άλλο έχει εξίσου καλά αποτελέσματα.

5. Φυσική κορνίζα.
Όταν το κυρίως θέμα είναι στο παρασκήνιο ένας τρόπος για ένα αισθητικά καλό αποτέλεσμα είναι να το παρασκήνιο να πλαισιώνεται από ένα άλλο στοιχείο του προσκηνίου με τρόπο τέτοιο ώστε το προσκήνιο να μην αποσπάει το μάτι. Ένα τέτοιο παράδειγμα μπορεί να είναι ένα μακρινό βουνό τραβηγμένο μέσα από μια σπηλιά. Η σπηλιά αποτελεί το σκοτεινό μας πλαίσιο του προσκηνίου που δεν αποσπάει το μάτι από το παρασκήνιο που είναι και το κυρίως θέμα μας.

Όπως είπα και στην εισαγωγή με αυτούς τους κανόνες προσπαθούμε να βάλουμε τάξη στο χάος το οποίο είναι η φύση και να παρουσιάσουμε ένα σωστά δομημένο αποτέλεσμα. Μπορεί για το μυαλό μας και για την τρισδιάστατη όρασή μας αυτό να είναι αυτονόητο, στον δισδιάστατο κόσμο της φωτογραφίας όμως θέλει αρκετή εξάσκηση. Να επαναλάβω επίσης ότι οι κανόνες πρέπει να είναι κατανοητοί αλλά ένας λόγος ύπαρξής τους είναι και για να τους σπάμε.

Κωνσταντίνος Βασιλάκης

Επόμενο άρθρο θα είναι η χρήση του κατάλληλου φακού για την σύνθεσή μας

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1.
Βαθμός δυσκολίας: Μέτρια
Βγάλτε μια φωτογραφία τοπίου ακολουθώντας τον κάθε ένα κανόνα και παραθέστε τα αποτελέσματά σας στα σχόλια.

Σημείωση 1: Αφού αποφασίσετε την τελική σύνθεση σας πριν πατήσετε το κουμπί σαρώστε το σκόπευτρο με το μάτι σας και προσέξτε να μην υπάρχουν αντικείμενα στις άκρες που μπαίνουν μέσα στο κάδρο. Όπως κλαδιά φύλλα και άλλα. Αυτά τείνουν να τραβάνε την προσοχή και να απομακρύνουν το μάτι από το κυρίως θέμα. Έχετε υπ’ όψιν σας ότι τα περισσότερα σκόπευτρα των ψηφιακών μηχανών δεν έχουν πλήρη κάλυψη του αισθητήρα σαν αποτέλεσμα η φωτογραφία που βγάζετε να είναι λίγο μεγαλύτερη από το μέγεθος που βλέπετε μέσα από το σκόπευτρο. Επίσης μην κόβεται αντικείμενα στην μέση καθώς και σκιές! Ειδικά τις σκιές.


Σημείωση 2: Δώστε προσοχή κατά την σύνθεσή σας ώστε τα διάφορα στοιχεία της σύνθεσής σας να μην επικαλύπτουν το ένα το άλλο και χάνονται το ένα μέσα στο άλλο.

Σημείωση 3: Κάθε σημείο του κάδρου είναι εξίσου σημαντικό, ακόμα και οι άκρες.

Προβολές: 189

Απαντήσεις σε αυτή τη συζήτηση

Επειδή ο Δεκέμβριος είναι και μήνας διακοπών το επόμενο άρθρο θα προστεθεί με την καινούργια χρονιά. Ευχαριστώ για την υπομονή σας!!

RSS

Χορηγοί

ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΜΕ ΣΕ
ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τηλ. 2321085880
PhotoSTAR.gr


ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ

Γυναικεία - Ανδρικά Υποδήματα

tsoumpas.gr

Γενέθλια

Αυριανά γενέθλια

© 2024   Created by G.D.Christoloukas.   Με την υποστήριξη του

Διακριτικά  |  Αναφορά προβλήματος  |  Όροι χρήσης