Η μελισσοκομία στην Κρήτη

[Giorgos Tsoumpas Photography]

Η μελισσοκομία στην Κρήτη

Ένα από τα πιο σημαντικά εκθέματα του Μουσείου Ηρακλείου, του Μουσείου που διαφυλάσσει τα περισσότερα μυστικά του περίφημου μινωικού πολιτισμού, είναι ένα υπέροχο χρυσό κόσμημα «δυο μέλισσες» που πολλοί τις λένε ερωτευμένες. Αυτό
αποτελεί έναν αξιόπιστο μάρτυρα της σχέσης που είχε ο Κρητικός με τη μέλισσα.

Η Κρήτη είναι τόπος πλούσιος σε αυτοφυή φυτά, όπως θυμάρι, φασκόμηλο, βάτο, ρίγανη, πεύκο, ακακίες, κουμαριά, ευκάλυπτος και
βέβαια τα καλλιεργούμενα εσπεριδοειδή. Η επεξεργασία του κρητικού μελιού
γίνεται επίσης με φυσικό τρόπο, χωρίς υψηλές θερμοκρασίες που καταστρέφουν τις
βιταμίνες.

• Σύμφωνα με τα στοιχεία των Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης, στην Κρήτη δραστηριοποιούνται 2.206 μελισσοκόμοι με 142.856 καταμετρημένες κυψέλες. Αν συνυπολογιστούν και οι μη καταμετρημένες κυψέλες (περίπου 15%
  των καταγεγραμμένων) ο πραγματικός αριθμός κυψελών στο νησί να ξεπερνάει
  κατά πολύ τις 200.000 κυψέλες. Η τεράστια αυτή μελισσοκομική πυκνότητα
  είναι αποτέλεσμα της μονόδρομης κατεύθυνσης παραγωγής αποκλειστικά και
  μόνο μελιού και φυσικά αποτελεί  αιτία πολλών προβλημάτων.
  Με βάση τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής
  Υπηρεσίας, η Κρήτη κατατάσσεται τέταρτη σε εθνικό επίπεδο με 1.593 τόνους
  μελιού το 2002, 1.622 το 2003 και 1.673 το 2004. Βάσει όμως του
  πραγματικού αριθμού κυψελών  και μιας συντηρητικά υπολογισμένης 
  ετήσιας απόδοσης 12 κιλών ανά κυψέλη, η πραγματική παραγωγή πλησιάζει τους
  2.500 τόνους.
• Ο Ν. Χανίων έχει την πιο πυκνή μελισσοκομία ανά τετρ.χιλιόμετρο στην Ελλάδα, και ενδεχομένως σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το μέλι, αυτή η εξαιρετική γλυκαντική ουσία, περιέχει σάκχαρα διάφορα της γλυκόζης που το καθιστούν ικανό να χρησιμοποιείται ακόμη και σε περιπτώσεις σακχαρώδους διαβήτη. Ακόμη, είναι μια τροφή πλούσια σε βιταμίνες και

αντιοξειδωτικές (κατά του καρκίνου) ουσίες. Η κυριότερη βιταμίνη του μελιού (Ε)
μαζί με άλλες ουσίες χρησιμεύει για να απομακρύνει από τον οργανισμό τα
βλαπτικά προϊόντα που προέρχονται είτε από τον ίδιο του τον μεταβολισμό είτε
από την επίδραση εξωγενών παραγόντων, όπως είναι το κάπνισμα, οι ακτινοβολίες
και οι διάφορες καρκινογόνες ουσίες. Το Κρητικό μέλι είναι απολύτως φυσικό
προϊόν και παράγεται σε περιοχές με ενδημική βλάστηση. Όπως είναι γνωστό σήμερα,
το βιοσύστημα του νησιού είναι πλούσιο σε ενδημικά φυτά και ιδιαίτερα σε
αρωματικά φυτά. Αυτά προσφέρουν στις κρητικές μέλισσες την αγαπημένη τους
τροφή.

Ο κλάδος
της μελισσοκομίας στην Κρήτη αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, τα οποία
συνοψίζονται παρακάτω:

• το νησί είναι μελισσοκομικά κορεσμένο, καθώς υπάρχουν περίπου 25 κυψέλες ανά χλμ2! Το γεγονός αυτό δημιουργεί πληθώρα ζητημάτων, παραγωγικής, οικονομικής αλλά και
  περιβαλλοντικής και κοινωνικής φύσης.
• Στον υπερπληθυσμό των μελισσών προστίθεται επίσης η μείωση της έκτασης των μελισσοβοσκών λόγω της υπερβόσκησης, της πυρκαγιάς, της αστικοποίησης και της αλόγιστης
  αύξησης των τουριστικών εγκαταστάσεων. Είναι ανάγκη να εμπλουτιστεί και να
  προστατευτεί η μελισσοκομική χλωρίδα καθώς και να διαφυλαχτεί το δικαίωμα
  πρόσβασης του μελισσοκόμου στα δάση και τις μελισσοβοσκές.
• Η έλλειψη κατοχύρωσης του Κρητικού μελιού το αφήνει απροστάτευτο απέναντι στον αθέμιτο ανταγωνισμό των εισαγόμενων και κατά πολύ φτηνότερων μελιών, που πολλές φορές
  προωθούνται ως Ελληνικά ή και Κρητικά. Το πρόβλημα της νοθείας μπορεί να
  αντιμετωπιστεί μόνο όταν  το κρητικό μέλι αποκτήσει τη δική του
  ταυτότητα. Επίσης, μέλι από συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές και με
  ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά θα μπορεί να πιστοποιηθεί ως προϊόν
  ΠΟΠ ή ΠΓΕ, όπως για παράδειγμα το θυμαρίσιο μέλι και το φυσικό μίγμα
  πεύκου και θυμαριού (πευκοθυμαρόμελο) αλλά και το μέλι μαλοτήρας που, αν
  και παράγεται σε μικρή ποσότητα, έχει εξαιρετικά οργανοληπτικά
  χαρακτηριστικά.
• Οι μελισσοκόμοι πρέπει να στραφούν στην ταυτόχρονη παραγωγή και διάθεση άλλων προϊόντων κυψέλης (βασιλικός πολτός, γύρη, κερί, πρόπολη), βασιλισσών και μελισσοσμηνών.
  Πολλά από αυτά τα προϊόντα προσφέρουν μεγαλύτερο εισόδημα με μικρότερο
  αριθμό κυψελών κι επιπλέον η παραγωγή τους δεν εξαρτάται τόσο από το κλίμα
  και τις ανθοφορίες όσο η παραγωγή μελιού.

Όσα δεν ξέρατε για τις μέλισσες...

• Οι μέλισσες είναι τα μόνα έντομα που παράγουν τρόφιμα, τα οποία εκμεταλλεύεται ο άνθρωπος ως ένα από τα πολλά δώρα της φύσης.
• Αν εξαφανιστεί η μέλισσα, ο άνθρωπος έχει ακόμα 4 χρόνια ζωής. Διότι χωρίς μέλισσες δεν έχουμε επικονίαση στα φυτά, χωρίς φυτά δεν έχουμε ζώα, χωρίς ζώα θα έχουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα εμείς οι άνθρωποι…..Κάτι ήξερε και ο 'Einstein' που
  το είπε.
• Οι μέλισσες θα ταξιδέψουν σε απόσταση από 1,5Km μέχρι και 4Km από την κυψέλη για την συλλογή νέκταρ.
• Μια μέση (εργάτρια) μέλισσα κατά την διάρκεια μιας πτήσης μέχρι να γεμίσει ο πρόλοβος της με νέκταρ χρειάζεται να επισκεφθεί από 50 μέχρι 100
  λουλούδια.
• Κατά την διάρκεια μιας 'καλής μέρας' επισκέπτεται 2000 λουλούδια.
• Η μέλισσα όταν γεννηθεί δεν γνωρίζει πώς να φτιάχνει το μέλι, ακολουθεί «εκπαίδευση»πιο πεπειραμένες μέλισσες.
• Για ένα κιλό μέλι χρειάζονται 4Kg νέκταρ, δηλαδή πρέπει 13000 μέλισσες να πετάξουν για 177000 χιλιόμετρα και να επισκεφθούν 4 εκατομμύρια λουλούδια….
• Για ένα κιλό κερί οι μέλισσες πρέπει να καταναλώσουν 8 κιλά μέλι.
• Το καλοκαίρι μια μέση (εργάτρια) μέλισσα ζει μόλις 30 ημέρες.
• Το χειμώνα σχηματίζουν την «μελισσόσφαιρα» για να διατηρήσουν σταθερή θερμοκρασία. Η ενέργεια που απαιτείται για να υπάρχει στην μελισσόσφαιρα η κατάλληλη θερμοκρασία ισοδυναμεί με 17Kg μέλι.
• Όταν η μέλισσα έχει κάποια ασθένεια, η νομοθεσία είναι τέτοια που απαγορεύει την χρήση φαρμάκων για την καταπολέμηση της. Αυτό γίνεται για να μην
  υπάρξει κανένα ίχνος φαρμάκου στο
  παραγόμενο προϊόν, το μέλι. Το αποτέλεσμα είναι βέβαια η θυσία της μέλισσας προς όφελος του καταναλωτή.
  Ωστόσο, η μοναδική ασθένεια που επιτρέπεται να αντιμετωπισθεί με φάρμακα
  είναι η Varroa (σκαθάρι Varroa destructor), η
  οποία αν δεν καταπολεμηθεί μπορεί να καταστρέψει ολόκληρη την
  μελισσοκομία. Η θεραπευτική αγωγή επιτρέπεται από την νομοθεσία μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες, σε
  περίοδο δηλαδή που δεν υπάρχει συλλογή
  νέκταρ. Βέβαια γίνονται προσπάθειες για την χρήση και εναλλακτικών
  μεθόδων αντιμετώπισης.

[Γιωργος Παπαδομιχελακης]

epeidi kati mou thimizei to meros...mipos einai sto selakano...???o pateras mou itan xronia melissokomos alla trwa pleon ta exei afisei...exei pleon kourastei...

[Lefteris Tzouanakis]

http://cretapian.blogspot.com/

[Lefteris Tzouanakis]

xaxa george kai emena o pateras mou asxoleitai me melisokomia kai boithaw k egw alla...oso den mpainoun se diadikasia typopoihshs den ginetai tipota, mono kourash tipota allo
by the way pali mprosta mou se petyxainw, xaxa

Γιωργος Παπαδομιχελακης είπε:

epeidi kati mou thimizei to meros...mipos einai sto selakano...???o pateras mou itan xronia melissokomos alla trwa pleon ta exei afisei...exei pleon kourastei...