Ελληνική Λέσχη Φωτογραφίας

Το γιοφύρι της Άρτας

To γιοφύρι της Άρτας είναι γέφυρα του ποταμού Αράχθου, κοντά στην πόλη της Άρτας, που έγινε πασίγνωστη από το ομώνυμο θρυλικό δημοτικό τραγούδι που αναφέρεται στην εξ ανθρωποθυσίας θεμελίωσή του. Ο ίδιος όρος αποτελεί επίσης σύγχρονη έκφραση όταν αναφέρονται έργα τα οποία αργούν να ολοκληρωθούν όπως και στο θρύλο του τραγουδιού ("Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν").
Η γέφυρα αυτή, κατά τον Χρονογράφο της Ηπείρου, είναι κτίσμα των προ Χριστού Ρωμαϊκών χρόνων. Σύμφωνα όμως με μερικές παραδόσεις, κτίσθηκε όταν η Άρτα έγινε πρωτεύουσα πόλη στο Δεσποτάτο της Ηπείρου, ίσως και επί Δεσπότη Μιχαήλ Β' Δούκα. Ως χρονολογία οικοδόμησης φέρονται κατ' άλλους το 1602 και κατ' άλλους το 1606.

Ο Μητροπολίτης Άρτας Σεραφείμ Ξενόπουλος ο Βυζάντιος έχει σημειώσει ότι αυτή κτίσθηκε κατά μία παράδοση από κάποιον Αρταίο ορθόδοξο παντοπώλη.

Κατά το δημοτικό τραγούδι που ανήκει στα άσματα του ακριτικού κύκλου, 1300 κτίστες, 60 μαθητές, 45 μάστοροι (μηχανικοί) υπό τον Αρχιμάστορα, προσπαθούσαν να κτίσουν τη γέφυρα της οποίας τα θεμέλια κάθε πρωί ήταν κατεστραμμένα. Τελικώς ένα πτηνό με ανθρώπινη φωνή γνωστοποίησε πως για να στεριώσει η γέφυρα απαιτείται η ανθρωποθυσία της συζύγου του Πρωτομάστορα. Το οποίο και έγινε με κατάρες που καταλήγουν σε ευχές.

Το τραγούδι αυτό είναι γραμμένο σε δεκαπεντασύλλαβο (πολιτικό στίχο).
Η ιστορική έρευνα διατυπώνει ότι ο θρύλος αυτός έκρυβε πολλά χρόνια μια ιστορική αλήθεια για την περιοχή της Άρτας και γενικότερα της Ηπείρου. Όταν χρειάστηκε να περάσει από τη περιοχή μεγάλη δύναμη τουρκικού στρατού ζητήθηκε η βοήθεια των κατοίκων για τη δημιουργία μιας γέφυρας. Τότε προστρέξανε πάρα πολλοί δηλώνοντας ότι γνωρίζουν να κτίζουν, προκειμένου να κερδίσουν κάποια εύνοια. Όταν όμως έμαθαν οι κάτοικοι το σκοπό για τον οποίο θα πέρναγε το τουρκικό ασκέρι πήγαιναν τη νύκτα και γκρέμιζαν ότι την προηγούμενη οι ίδιοι είχαν φτιάξει. Όταν οι Τούρκοι ζήτησαν να μάθουν γιατί αργεί τόσο πολύ το έργο εκείνοι απάντησαν ότι τελικά είναι στοιχειωμένο το μέρος πιστεύοντας ότι οι Τούρκοι ή δεν θα πέρναγαν ή ότι θα επέστρεφαν. Τότε ο τούρκος διοικητής (πουλάκι) διέταξε τη σύλληψη του Πρωτομάστορα και της γυναίκας του και τη θανάτωσή τους. Τότε φοβούμενοι όλοι οι άλλοι εμπλεκόμενοι στο έργο της ανέγερσης Έλληνες για τη τύχη που θα τους περίμενε έσπευσαν και ολοκλήρωσαν το γεφύρι συνοδεύοντας με κατάρες το τουρκικό ασκέρι αναπολώντας την αλλοτινή δόξα της φυλής που επί Μ. Αλεξάνδου έφθασαν από Δούναβη μέχρι Ευφράτη. Μετά όμως την εθνεγερσία του 1821 και αναμένοντας την απελευθέρωσή τους από τον ελληνικό στρατό (αδελφό στη ξενιτιά) οι προηγούμενες κατάρες έγιναν ευχές.

Μου αρέσει

Αυτό αρέσει σε 3 μέλη

Προβολές: 123

Μέγεθος πλήρους προβολής

Ετικέτες;
Άλµπουµ: Διαδρομές
Θέση: giofiri arta

Σχόλιο

Πρέπει να είστε μέλος του "Φωτογραφικό Ταξίδι" για να προσθέσετε σχόλια!

Γίνετε μέλος του "Φωτογραφικό Ταξίδι"

Σχόλιο από τον/την ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ στις 28 Σεπτέμβριος 2010 στις 19:18: πανεμορφη ληψη!!!

Σχόλιο από τον/την Bασίλης Χατζηπαναγιώτου στις 28 Σεπτέμβριος 2010 στις 19:13: Μου αρέσει σε συνδυασμό με το ορμητικό ποτάμι. Σπάνια ομορφιά!
Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες γιοφύριν εθεμέλιωναν στης Άρτας το ποτάμι.Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν. Μοιρολογούν οι μάστορες και κλαιν οι μαθητάδες. "Αλίμονο στους κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας,ολημερίς να χτίζουμε, το βράδυ να γκρεμιέται.

"Πουλάκι εδιάβη κι έκατσεν, αντίκρυ στο ποτάμι,δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σα χελιδόνι,παρά εκελάηδε κι έλεγε ανθρώπινη λαλίτσα:" αν δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνεικαι μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη,παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα,που έρχεται αργά τ' αποταχύ και πάρωρα το γιόμα.

"Τ' άκουσ' ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει.Πιάνει, μηνάει της λυγερής με το πουλί τ' αηδόνι.Αργά ντυθεί, αργά αλλαχτεί, αργά να πάει το γιόμα,αργά να πάει να διαβεί της Άρτας το γιοφύρι.Και το πουλί παράκουσε κι αλλιώς επήγε κι είπε:"Γοργά ντύσου, γοργά άλλαξε, γοργά να πας το γιόμα,γοργά να πας και να διαβείς της Άρτας το γιοφύρι.

"Να τηνε κι εμφανίστηκε από την άσπρη στράτα.Την είδ' ο πρωτομάστορας, ραγίζεται η καρδιά του.Από μακριά τους χαιρετά κι από κοντά τους λέει:"Γειά σας χαρά σας μάστοροι και σεις οι μαθητάδες,μα τι έχει ο πρωτομάστορας και είναι βαργομισμένος;""Το δαχτυλίδι του 'πεσε στην πρώτη την καμάρακαι ποιός να μπει και ποιός να βγει, το δαχτυλίδι να 'βρει;""Μάστορα, μην πικρένεσαι κι εγώ να πά' σ' το φέρω,εγώ να μπω, εγώ να βγω, το δαχτυλίδι να 'βρω.

"Μηδέ καλά κατέβηκε, μηδέ στη μέση πήγε."Τράβα καλέ μ' τον άλυσο, τράβα την αλυσίδα,τι όλον κόσμο ανάγειρα και τίποτας δεν βρήκα."Ένας πηχάει με το μυστρί κι άλλος με τον ασβέστη,παίρνει κι ο πρωτομάστορας και ρίχνει μέγα λίθο."Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό μας!Τρεις αδερφάδες ήμαστε κι οι τρεις κακογραμμένες.Η μια 'χτισε το Δούναβη κι η άλλη τον Αφράτηκι εγώ η πιο στερνότερη της Άρτας το γιοφύρι.

Ως τρέμει το καρυόφυλλο, να τρέμει το γιοφύρικι ως τρέμουν τα δεντρόφυλλα, να πέφτουν οι διαβάτες." "Κόρη, το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δώσε, που 'χεις μονάκριβο αδελφό, μη λάχει και περάσει. "Κι αυτή το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δίνει." Αν τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γιοφύρικι αν πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες, 'τί έχω αδερφό στην ξενιτιά, μη λάχει και περάσει.