Ελληνική Λέσχη Φωτογραφίας

Δε μου λες, κυρία Ελλάδα

Δε μου λες, κυρία Ελλάδα
Του Σάββα Παύλου (φίλου και συναδέλφου από την Κύπρο)

Γυρίζαμε με το συνεργείο της ΕΡΤ ένα ντοκιμαντέρ για τις φωτογραφίες που τράβηξε ο Σεφέρης από την Κύπρο, όταν ταξίδεψε στο νησί τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’50. Στο αρχείο του σώθηκαν τρεις, περίπου, εκατοντάδες φωτογραφίες, πολύτιμες ψηφίδες της κυπριακής πραγματικότητας της τότε εποχής αλλά και πολύτιμες για την κατανόηση της ματιάς του Σεφέρη, πως κοίταξε τον κόσμο της Κύπρου. Σε πολλές φωτογραφίες του υπάρχουν παιδιά, πολλά παιδιά της Κύπρου, δεν ξέρω αν ήταν αυτό ένα είδος αναπλήρωσης της ατεκνίας του Σεφέρη, συνδεδεμένης με τις μνήμες της παιδικής του ηλικίας στη Μικρασία –στην Κύπρο «βρήκα έθιμα που μόνο από παιδί είχα γνωρίσει» έγραψε στο ημερολόγιό του το Νοέμβριο του 1953.
Σε μια φωτογραφία του από το ορεινό χωριό Άλωνα: τρία παιδάκια, δύο κορίτσια και ένα αγόρι, μπροστά από το σύνθημα στον τοίχο «Την Ελλάδα θέλομεν και ας τρώγωμεν πέτρες». Οι Άγγλοι, προσπαθώντας να υπονομεύσουν τις ενωτικές διεκδικήσεις των Κυπρίων, τόνιζαν συνεχώς ότι η Ένωση με την Ελλάδα σήμαινε εγκατάλειψη της ευημερίας που πρόσφερε η βρετανική αυτοκρατορία και συνταύτιση με τη φτώχεια και την πείνα της Ελλάδας. Οι Κύπριοι πεισματάρηδες και άξιοι απαντούσαν: ...και ας τρώγωμεν πέτρες.
Ο Ανδρέας Πάντζης, ο σκηνοθέτης της ταινίας, φιλέρευνος και επίμονος, έδρασε ως κινηματογραφικός ντετέκτιβ. Τριγύρισε όλη την Άλωνα με τη φωτογραφία αυτή ρωτώντας τους κατοίκους για τα παιδιά που απεικόνιζε. Έτσι ανακάλυψε τα τρία πρόσωπα της σεφερικής φωτογραφίας και τα έβαλε μπροστά στον ίδιο τοίχο για την καινούρια απεικόνιση. Η αντίστιξη ανάμεσα στις δυο εικόνες είναι πολύ έντονη και πικρή. Τα τρία παιδιά, που τράβηξε ο Σεφέρης το 1954, βρίσκονται τώρα, στη φωτογραφία του 2004, στην ίδια θέση και με την ίδια σειρά, όμως μεσήλικες, σχεδόν εξηντάρηδες. Στο πρόσωπό τους, στη νέα απεικόνιση, είναι αποτυπωμένος ο μισός ακριβώς αιώνας που μεσολαβούσε από τότε που τα φωτογράφησε ο Σεφέρης μα και πενήντα χρόνια κυπριακής ιστορίας από τα πιο ηρωικά και τα πιο τραγικά χρόνια.
Ξαναστήσαμε το ίδιο σκηνικό στο χωριό Πελέντρι. Ήταν μια φωτογραφία με δέκα παιδιά μπροστά από ένα δέντρο, δίπλα την εκκλησία του Σταυρού, πέντε κορίτσια και πέντε αγόρια, στη μέση τους η Μαρώ. Ο εμμανής Πάντζης τα βρήκε όλα εκτός από μια απώλεια, ένα παιδάκι της τότε φωτογραφίας είχε πεθάνει πρόσφατα. Πριν προχωρήσει στο νέο στήσιμο της προ πεντηκονταετίας φωτογραφίας, στην αυλή ενός διπλανού σπιτιού, οργανώθηκε το συνεργείο της ΕΡΤ για σύντομη συνέντευξη με τα κορίτσια της παλιάς φωτογραφίας, ώριμες τώρα κοντά στα εξήντα. Ρωτούσα εγώ κάτι σχετικό με τη φωτογράφηση τους, πως έγινε, αν θυμούνται τον Σεφέρη κ.λπ. Δεν μου λες, κυρία Νίκη, είπα στην πρώτη, δεν μου λες κυρία Ελλάδα, απευθύνθηκα στη δεύτερη και ένιωσα ένα παράξενο συναίσθημα. Ήξερα ότι στο νησί ο κυπριακός αλυτρωτισμός έδινε τακτικά το όνομα Ελλάδα στα κορίτσια του καθώς και άλλα συμβολικά ονόματα, όπως Κρήτη, Θράκη, Θεσσαλία.
Πάντως πρώτη φορά απευθυνόμουν σε κάποια, πρόσωπο με πρόσωπο, και να λέω: -«Δεν μου λες κυρία Ελλάδα». Ως Κύπριος ένιωθα πάντα την ανάγκη να τα συζητήσω με την Ελλάδα, να τη βρω και να τα πούμε […], για την απονιά και για τα λάθη της, για τα λόγια της τα ψεύτικα και μεγάλα, τι έγινε, και πως φτάσαμε ως εδώ. Συνεχίσαμε τη συζήτηση μπροστά στην κάμερα.
- Πώς σας έδωσαν το όνομα Ελλάδα;

(Συνέχεια στα Σχόλια)

Μου αρέσει

Αυτό αρέσει σε 11 μέλη

Προβολές: 2843

Μέγεθος πλήρους προβολής

Ετικέτες;
Άλµπουµ: Ανθρωπογεωγραφία

Σχόλιο

Πρέπει να είστε μέλος του "Φωτογραφικό Ταξίδι" για να προσθέσετε σχόλια!

Γίνετε μέλος του "Φωτογραφικό Ταξίδι"

Σχόλιο από τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ Β. ΚΩΒΑΙΟΣ στις 1 Δεκέμβριος 2011 στις 7:13: Να είστε καλά, φίλες μου Άννα και Δήμητρα! Ναι, κάπως έτσι είναι η Ιστορία και ευτυχώς υπάρχουμε και εμείς οι της διπλανής πόρτας να κρατάμε "Θερμοπύλες"!

Σχόλιο από τον/την ΔΗΜΗΤΡΑ στις 1 Δεκέμβριος 2011 στις 4:08: Εξαιρετική η ιστορία που μας περιγράφει ο φίλος σου Γιάννη μου!!! οι λαοί πάντα ήξεραν να κρατούν τους δεσμούς τους γερά δεμένους!...οι πολιτικοί μας "λύνουν τα δεσμά" ή μας τα "βάζουν". Μπράβο για την παρουσίαση!

Σχόλιο από τον/την Άννα Πιτσικάλη στις 13 Νοέμβριος 2011 στις 16:55: Πάντα πίστευα ότι πέρα από την Ιστορία που μάθαμε στο σχολείο υπάρχει και η Ιστορία που πρέπει να μελετήσεις, να ψάξεις για να τη μάθεις, αλλά υπάρχει και η άλλη Ιστορία που είναι οι διηγήσεις των ανθρώπων και αυτή την ιστορία δεν τη μαθαίνεις, την νοιώθεις.

Σχόλιο από τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ Β. ΚΩΒΑΙΟΣ στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 18:55: Δημήτρη, πάμε δυνατά!

Γιώργη, ευχαριστώ!

Γεια σου, "μαθήτρια"! Πολύ ταιριαστή η Λένγκω σου!

Σχόλιο από τον/την dimitra kirgiannaki στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 16:25: αχ αυτα τα θεματα σου δασκαλε

Σχόλιο από τον/την Γιώργης Α στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 16:22: εξαιρετικό το σχόλιο Γιάννη!

Σχόλιο από τον/την ΔΗΜΗΤΡΗΣ στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 14:38: ΕΤΣΙ ΟΠΩΣ ΤΟ ΦΩΣ ΞΕΧΥΝΕΤΕ ΑΠΟ ΕΝΑ ΑΣΤΡΟ ΚΑΙ ΟΔΟΙΠΟΡΕΙ ΣΤΟ ΑΤΕΛΙΩΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ

Τ' ΑΣΤΡΟ ΠΕΘΕΝΕΙ ΜΑ ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΤΕ...[ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ]

Σχόλιο από τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ Β. ΚΩΒΑΙΟΣ στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 13:41: Νέλλη μου, είσαι κοριτσάκι με πολλές ευαισθησίες, αλλά κοριτσάκι... Σ' ευχαριστώ λοιπόν που το είδες και έτσι!

Δες όμως, φίλη μου, ΤΙ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΨΥΧΗΣ κάνουν και οι τρεις προηγούμενοι φίλοι μας!!! Μοιράσου μαζί μου τις δονήσεις της καρδιάς που χτυπάει ακόμα τόσο δυνατά σε στήθη Ελλήνων!

Και, αν μας ειρωνευτούν κάποιοι συνταξιδιώτες μας για αυτά, τους αγαπάμε και τους σεβόμαστε απεριόριστα!!! Η κυρία Ελλάδα δηλαδή...

Σχόλιο από τον/την ΝΕΛΛΗ στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 12:43: ομορφη ματια και κειμενο πολυ δυνατο συναισθηματικα...

Σχόλιο από τον/την ΒΑΣΙΛΗΣ . Λ στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 12:32: Συγκλονιστική αφήγηση απο το γρήγορο οδοιπορικό σου στη Κύπρο Γιάννη

και επειδή δεν είναι δυνατόν να δεις τα μάτια μου πάρε τη κατάθεση της ψυχής μου

Σε ευχαριστώ