Ελληνική Λέσχη Φωτογραφίας

Δε μου λες, κυρία Ελλάδα

Δε μου λες, κυρία Ελλάδα
Του Σάββα Παύλου (φίλου και συναδέλφου από την Κύπρο)

Γυρίζαμε με το συνεργείο της ΕΡΤ ένα ντοκιμαντέρ για τις φωτογραφίες που τράβηξε ο Σεφέρης από την Κύπρο, όταν ταξίδεψε στο νησί τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’50. Στο αρχείο του σώθηκαν τρεις, περίπου, εκατοντάδες φωτογραφίες, πολύτιμες ψηφίδες της κυπριακής πραγματικότητας της τότε εποχής αλλά και πολύτιμες για την κατανόηση της ματιάς του Σεφέρη, πως κοίταξε τον κόσμο της Κύπρου. Σε πολλές φωτογραφίες του υπάρχουν παιδιά, πολλά παιδιά της Κύπρου, δεν ξέρω αν ήταν αυτό ένα είδος αναπλήρωσης της ατεκνίας του Σεφέρη, συνδεδεμένης με τις μνήμες της παιδικής του ηλικίας στη Μικρασία –στην Κύπρο «βρήκα έθιμα που μόνο από παιδί είχα γνωρίσει» έγραψε στο ημερολόγιό του το Νοέμβριο του 1953.
Σε μια φωτογραφία του από το ορεινό χωριό Άλωνα: τρία παιδάκια, δύο κορίτσια και ένα αγόρι, μπροστά από το σύνθημα στον τοίχο «Την Ελλάδα θέλομεν και ας τρώγωμεν πέτρες». Οι Άγγλοι, προσπαθώντας να υπονομεύσουν τις ενωτικές διεκδικήσεις των Κυπρίων, τόνιζαν συνεχώς ότι η Ένωση με την Ελλάδα σήμαινε εγκατάλειψη της ευημερίας που πρόσφερε η βρετανική αυτοκρατορία και συνταύτιση με τη φτώχεια και την πείνα της Ελλάδας. Οι Κύπριοι πεισματάρηδες και άξιοι απαντούσαν: ...και ας τρώγωμεν πέτρες.
Ο Ανδρέας Πάντζης, ο σκηνοθέτης της ταινίας, φιλέρευνος και επίμονος, έδρασε ως κινηματογραφικός ντετέκτιβ. Τριγύρισε όλη την Άλωνα με τη φωτογραφία αυτή ρωτώντας τους κατοίκους για τα παιδιά που απεικόνιζε. Έτσι ανακάλυψε τα τρία πρόσωπα της σεφερικής φωτογραφίας και τα έβαλε μπροστά στον ίδιο τοίχο για την καινούρια απεικόνιση. Η αντίστιξη ανάμεσα στις δυο εικόνες είναι πολύ έντονη και πικρή. Τα τρία παιδιά, που τράβηξε ο Σεφέρης το 1954, βρίσκονται τώρα, στη φωτογραφία του 2004, στην ίδια θέση και με την ίδια σειρά, όμως μεσήλικες, σχεδόν εξηντάρηδες. Στο πρόσωπό τους, στη νέα απεικόνιση, είναι αποτυπωμένος ο μισός ακριβώς αιώνας που μεσολαβούσε από τότε που τα φωτογράφησε ο Σεφέρης μα και πενήντα χρόνια κυπριακής ιστορίας από τα πιο ηρωικά και τα πιο τραγικά χρόνια.
Ξαναστήσαμε το ίδιο σκηνικό στο χωριό Πελέντρι. Ήταν μια φωτογραφία με δέκα παιδιά μπροστά από ένα δέντρο, δίπλα την εκκλησία του Σταυρού, πέντε κορίτσια και πέντε αγόρια, στη μέση τους η Μαρώ. Ο εμμανής Πάντζης τα βρήκε όλα εκτός από μια απώλεια, ένα παιδάκι της τότε φωτογραφίας είχε πεθάνει πρόσφατα. Πριν προχωρήσει στο νέο στήσιμο της προ πεντηκονταετίας φωτογραφίας, στην αυλή ενός διπλανού σπιτιού, οργανώθηκε το συνεργείο της ΕΡΤ για σύντομη συνέντευξη με τα κορίτσια της παλιάς φωτογραφίας, ώριμες τώρα κοντά στα εξήντα. Ρωτούσα εγώ κάτι σχετικό με τη φωτογράφηση τους, πως έγινε, αν θυμούνται τον Σεφέρη κ.λπ. Δεν μου λες, κυρία Νίκη, είπα στην πρώτη, δεν μου λες κυρία Ελλάδα, απευθύνθηκα στη δεύτερη και ένιωσα ένα παράξενο συναίσθημα. Ήξερα ότι στο νησί ο κυπριακός αλυτρωτισμός έδινε τακτικά το όνομα Ελλάδα στα κορίτσια του καθώς και άλλα συμβολικά ονόματα, όπως Κρήτη, Θράκη, Θεσσαλία.
Πάντως πρώτη φορά απευθυνόμουν σε κάποια, πρόσωπο με πρόσωπο, και να λέω: -«Δεν μου λες κυρία Ελλάδα». Ως Κύπριος ένιωθα πάντα την ανάγκη να τα συζητήσω με την Ελλάδα, να τη βρω και να τα πούμε […], για την απονιά και για τα λάθη της, για τα λόγια της τα ψεύτικα και μεγάλα, τι έγινε, και πως φτάσαμε ως εδώ. Συνεχίσαμε τη συζήτηση μπροστά στην κάμερα.
- Πώς σας έδωσαν το όνομα Ελλάδα;

(Συνέχεια στα Σχόλια)

Μου αρέσει

Αυτό αρέσει σε 11 μέλη

Προβολές: 2843

Μέγεθος πλήρους προβολής

Ετικέτες;
Άλµπουµ: Ανθρωπογεωγραφία

Σχόλιο

Πρέπει να είστε μέλος του "Φωτογραφικό Ταξίδι" για να προσθέσετε σχόλια!

Γίνετε μέλος του "Φωτογραφικό Ταξίδι"

Σχόλιο από τον/την ΔΗΜΗΤΡΗΣ στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 11:00: ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΑ ΤΑ ΟΣΑ ΔΙΑΒΑΣΑ ,ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΒΑΙΒΑΙΕΩΣΑ ΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΟΥ ΟΤΙ ΑΝΤΙ ΝΑ ΚΑΘΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ

ΝΑ ΜΟΙΡΟΛΟΓΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΝΑΠΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΝΑΜΕ ΩΣ ΤΩΡΑ ,ΝΑ ΣΦΙΞΟΥΜΕ ΤΗ ΓΡΟΘΙΑ ΜΑΣ ΟΛΟΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΛΕΨΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΕΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΤΗΝ

ΘΕΣΗ ΠΟΥ ΤΗΣ ΑΞΙΖΕΙ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ ,ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ .

Σχόλιο από τον/την ΜΙΧΑΗΛ ΒΟΜΒΥΛΑΣ στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 9:43: Πολύ όμορφη παρουσίαση φίλε μου. Συνήθως για τα ονόματα στα νησιά μας υπεύθυνη είναι η ξενιτιά.Στην Χάλκη π.χ οι γονείς εδιναν για όνομα στις κόρες τους την πόλη που ξενιτεύονταν.Ετσι συναντάμε ονόματα όπως Μοσχα, Λόντρα, Παρίσα, Ρόμα, Αδελαίδα,Γιόρκα, Βενετία κ.λ.π.Σήμερα με το αρθρο σου αντελήφθηκα ότι μπορούμε να βαπτισουμε κάποιον και απο τα πιστεύω μας. Αλήθεια πόσο θα χαιρόμουν αν άκουγα να φωνάζουν κάποιον στο δρόμο Έλληνα.!!

Σχόλιο από τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ Β. ΚΩΒΑΙΟΣ στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 8:50: Καλή σας μέρα, φίλες και φίλοι! Πολλές ευχαριστίες! (Εγώ κοιμήθηκα και οι φίλοι μου δούλευαν...)

Σχόλιο από τον/την καίτη κ. στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 4:23: !!!!!!!!!!!!!

Σχόλιο από τον/την Βασίλης Πρωτόπαπας στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 0:38: Όλα πολύ όμορφα και.....νόστιμα!!!!

Σχόλιο από τον/την marianto στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 0:34: Πολύ όμορφη φωτογραφία αλλά και παρουσίαση..

Σχόλιο από τον/την Γιάννης Παπαϊωάννου στις 12 Νοέμβριος 2011 στις 0:10: Να σου πω κύριε Κωβαίε: Αλάνθαστη παρουσίαση!!!!!!!!!!

Σχόλιο από τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ Β. ΚΩΒΑΙΟΣ στις 11 Νοέμβριος 2011 στις 23:16: Ναι, ακριβώς Φάνη! Σ' ευχαριστώ!

Ηλία μου, να είσαι καλά!

Σχόλιο από τον/την Φάνης Νιζάμης στις 11 Νοέμβριος 2011 στις 23:07: Πολύ καλή Γιάννη και το απόσπασμα δυνατό. Το ντοκυμαντέρ το είχα δει παλαιότερα και είναι καταπληκτικό. Μια αναζήτηση προσώπων και κτιρίων του σήμερα στην Κύπρο που είχε αποτυπώσει ο Σεφέρης με τον φακό του το 53, και η προσπάθεια να στηθούν τα ίδια κάδρα του τότε με τα ίδια πρόσωπα