Αγία Σοφία Μονεμβασιάς!

Ο Kostas Mavrakis, την 7 Δεκέμβριος 2009, είπε:

"Τὸ μοναδικὸ σωζόμενο ἀκέραιο μνημεῖο τῆς ἐπάνω πόλεως ἀπὸ τὴ βυζαντινὴ ἐποχή, ἀλλὰ καὶ τὸ σημαντικότερο μνημεῖο τῆς Μονεμβασίας εἶναι ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Σοφίας. Ἀνήκει στὸν λεγόμενο ὀκταγωνικὸ τύπο, ὅπως καὶ τὸ Δαφνί, ὁ Ὅσιος Λουκᾶς κ.ἄ. Ἡ σύγκριση τῆς κατόψεως τῆς Ἁγίας Σοφίας μὲ ἄλλους ὀκταγωνικοὺς ναοὺς τὴν δείχνει ἁπλούστερη ἀπὸ τοῦ Δαφνίου (περίπου 1100) καὶ πιὸ σύνθετη ἀπὸ τῶν Ἁγίων Θεοδώρων τοῦ Μυστρᾶ (1296): ἔτσι μπορεῖ νὰ χρονολογηθεῖ στὰ τέλους τοῦ 12ου αἰ. ἢ ἀρχὲς 13ου. Στὴ νότια πλευρά του ὁ ναὸς ἔχει μιὰ διπλὴ στοὰ (τέτοιες στοὲς συναντῶνται συχνὰ στὶς ἐκκλησίες τοῦ Μυστρᾶ) μὲ θαυμάσια θέα πρὸς τὸ πέλαγος. Ὁ ναὸς διατηρεῖ λίγες ἐξαιρετικῆς ποιότητας τοιχογραφίες. (Στὸ τύμπανο, ἐπάνω ἀπὸ τὴν πύλη τοῦ κυρίως ναοῦ, ὑπῆρχε τοιχογραφία τοῦ Παντοκράτορα, κατεστραμμένη ὅμως σὲ μεγάλη ἔκταση ἀπὸ μεταγενέστερο ἄνοιγμα, γιατί ὁ ναὸς ἀκολούθησε τὶς τύχες τῆς πόλεως: στὴ βενετοκρατία μετετράπη σὲ ναὸ δυτικοῦ δόγματος καὶ προστέθηκε στὴ δυτικὴ πλευρά του βαρὺ διώροφο κτίριο, στὴν τουρκοκρατία ἔγινε τζαμὶ καὶ σκεπάστηκαν μὲ σουβὰ οἱ τοιχογραφίες). Παρὰ τὶς ταλαιπωρίες του ὅμως ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Σοφίας παραμένει τὸ σημαντικότερο μνημεῖο τῆς Μονεμβασίας μὲ τὶς ὡραῖες ἀναλογίες του καὶ τὸν ἐσωτερικὸ μεγαλοπρεπῆ καὶ δοξολογικό του χῶρο. Ἡ τοπικὴ παράδοση τὸν θέλει κτίσμα τοῦ αὐτοκράτορα Ἀνδρονίκου. "

Με τον παλαιό τρόπο γραφής που της αρμόζει.