Ελληνική Λέσχη Φωτογραφίας

Ιερές Μονές Ζωγράφου & Δοχειαρίου

Ιερές Μονές Ζωγράφου & Δοχειαρίου

Ι. Μ. Ζωγράφου

Η Ιερά Μονή Ζωγράφου είναι κτισµένη σε αθέατη δασωµένη πλαγιά της βορειοδυτικής πλευράς της χερσονήσου. Σύµφωνα µε την παράδοση ιδρυτές της µονής θεωρούνται τρεις µοναχοί, ο Μωυσής, ο Ααρών και ο Ιωάννης από την Αχρίδα, που µόνασαν στον Άθω τον 10ο αιώνα. Σύµφωνα µε άλλη εκδοχή κτίτορας της µονής είναι ο "Γεώργιος ο Ζωγράφος" που αναφέρεται στο Τυπικό του Τσιµισκή (972). Η µονή είναι αφιερωµένη στον άγιο Γεώργιο, του οποίου και σώζεται µια παλαιά αχειροποίητη εικόνα, που είναι ένα από τα σπουδαιότερα κειµήλια της µονής.

Για την πρώιµη ιστορία της µονής δε µας διασώθηκαν έγκυρες πληροφορίες. Υπολογίζεται ότι στα µέσα του 13ου αιώνα η Ζωγράφου έλαβε βουλγαρικό χαρακτήρα, ενώ στα τέλη του ίδιου αιώνα ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ και ο πατριάρχης Βέκκος ευθύνονται για τον µαρτυρικό θάνατο 26 Ζωγραφιτών µοναχών, που αρνήθηκαν την ένωση των δύο Εκκλησιών και την ενωτική πολιτική της πολιτειακής και εκκλησιαστικής αρχής. Το 1873 χτίστηκε και κενοτάφειο στη µνήµη αυτών των Ζωγραφιτών µαρτύρων.

Το µοναστήρι ταλαιπωρήθηκε από επιδροµές Καταλανών πειρατών, αλλά ανέκαµψε σύντοµα µε τις χορηγίες και την υποστήριξη των Παλαιολόγων αυτοκρατόρων και των ηγεµόνων των Παραδουνάβιων χωρών. Το 15ο αιώνα ο Στέφανος ο Καλός βοήθησε αποφασιστικά τη µονή και της πρόσφερε µια σειρά από µονύδρια. Η Ζωγράφου είχε µετόχια σε περιοχές της Ρουµανίας, Βουλγαρίας, Ρωσίας και Τουρκίας, όµως σήµερα της έµειναν µόνο όσα βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο.

Ως και τις αρχές του 19ου αιώνα στη µονή µαζί µε τους βουλγάρους µοναχούς συµβίωναν και µοναχοί ελληνικής και σερβικής καταγωγής, αλλά από το 1845 και έπειτα έµειναν µόνο βούλγαροι. Μεταξύ 1862-69 ανακαινίστηκε σχεδόν η µισή µονή. Τότε προστέθηκαν και τα βαριά κτίρια της βόρειας πλευράς µε τα κελλιά των µοναχών, το πρόπυλο και η δυτική πτέρυγα. Σε στιγµές εθνικιστικής έξαρσης, κυρίως στις αρχές του αιώνα µας, ορισµένοι βούλγαροι µοναχοί κράτησαν ανθελληνική στάση. Ποτέ, ωστόσο, δεν αποµακρύνθηκαν από την κανονική εκκλησιαστική τους αρχή, το Οικουµενικό Πατριαρχείο. Το 1974 γνώρισε µια πυρκαγιά µικρών διαστάσεων που κατέστρεψε τη νότια πλευρά. Η µονή κατέχει την ένατη θέση στην ιεραρχία των αθωνικών καθιδρυµάτων. Το Καθολικό της µονής χτίστηκε την άνοιξη του 19ου αιώνα. Βορειοδυτικά του ναού είναι τοποθετηµένη και η φιάλη του αγιασµού. Η µονή έχει 8 παρεκκλήσια και άλλα τόσα εξωκκλήσια. Στη βιβλιοθήκη της περιλαµβάνει 126 ελληνικά και 388 σλαβικά χειρόγραφα, καθώς επίσης και περί τα 10,000 έντυπα βιβλία. Ανάµεσα στα γνωστά κειµήλια της Ζωγράφου είναι και οι δύο θαυµατουργές εικόνες της Θεοτόκου, η του Ακαθίστου και η Επακούουσα. Σήµερα οι µοναχοί της είναι περί τους 15.

Ι. Μ. Δοχειαρίου

Η Ιερά Μονή ∆οχειαρίου είναι το πρώτο παραθαλάσσιο µοναστήρι που συναντούµε καθώς παραπλέουµε τη χερσόσησο του Άθω, κατευθυνόµενοι από την Ουρανούπολη προς τη ∆άφνη.

Ως ιδρυτής της µονής φέρεται ο όσιος Ευθύµιος, ο οποίος υπήρξε συνασκητής του Αθανασίου του Αθωνίτου και δοχειάρης της Μεγίστης Λαύρας. Ο όσιος ίδρυσε πιθανότατα ένα µονύδριο κοντά στο λιµάνι της ∆άφνης το δεύτερο µισό του 10ου αιώνα αφιερωµένο στον Άγιο Νικόλαο, αλλά στις αρχές του 11ου αιώνα πειρατικές επιδροµές οδήγησαν κάποιους µοναχούς και τον όσιο Ευθύµιο στην σηµερινή θέση της µονής. Λίγο αργότερα το Καθολικό της µονής αφιερώθηκε στους Αρχαγγέλους. Η ιεραρχία της µονής στα διάφορα Τυπικά ποικίλλει και σήµερα κατέχει την δέκατη θέση.

Στις δύσκολες στιγµές της µονής κατά τον 14ο αιώνα ο αυτοκράτορας Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος και ο ηγεµόνας της Σερβίας Στέφανος ∆ουσάν την ενίσχυσαν πολλαπλώς. Τον 15ο αιώνα η ∆οχειαρίου πέρασε µια περίοδο παρακµής, την µόνη ανασταλτική φάση στη ζωή της, µια και δε γεύθηκε ποτέ την καταστροφική µανία της πυρκαγιάς. Τον 16ο αιώνα ο ιερέας Γεώργιος από την Αδριανούπολη αφιέρωσε στη µονή τόσο τα υπάρχοντα όσο και τον εαυτό του. Επίσης, την ίδια περίοδο, µε τη συνδροµή του ηγεµόνα της Μολδοβλαχίας Αλεξάνδρου και της συζύγου του Ρωξάνδρας ανακτήθηκε η περιουσία της µονής από τους Τούρκους. Στις αρχές του 17ου αιώνα ανακαινίστηκε ο πύργος της µονής ενώ το 1660 αναγνωρίσθηκε σταυροπηγιακή, και στην πορεία του 18ου αιώνα κτίστηκε το κωδωνοστάσιό της. Την περίοδο της Επαναστάσεως οι Τούρκοι αφού βασάνισαν τους µοναχούς, λεηλάτησαν τα κειµήλιά της.

Το σηµερινό ωραίο και φωτεινό Καθολικό της ∆οχειαρίου είναι κτίσµα του 16ου αιώνα µε εξαιρετικές τοιχογραφίες της Κρητικής σχολής. Το πλούσιο τέµπλο του Καθολικού κατασκευάστηκε το 1783. Στη µονή βρίσκονται 12 παρεκκλήσια και 4 εξωκκλήσια. Το σπουδαιότερο είναι της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου, όπου φυλάγεται η οµώνυµη θαυµατουργή εικόνα της Θεοτόκου.

Στη µονή φυλάγεται ένα κοµµάτι Τίµιο Ξύλο, λείψανα αγίων, ιερά σκεύη και άµφια. Η βιβλιοθήκη έχει 545 χειρόγραφα, 62 εκ των οποίων είναι περγαµηνά και περισσότερα από 5,000 έντυπα βιβλία. Σήµερα µονάζουν περί τους 30 φιλόκαλοι και φίλεργοιµοναχοί.

Μου αρέσει

Αυτό αρέσει σε 0 μέλη